Action learning oraz rodziny wspierające to nowe metody nabywania i utrwalania umiejętności społecznych, które choć są wdrażane w Polsce od kilku lat, to nadal nie wiele osób je zna. Są to metody oparte na metodzie grup wsparcia, ale zawierają nowe elementy.
Action Learning (uczenie się przez działanie)
Action learning, czyli „uczenie się przez działanie”, to metoda pracy coachingu grupowego, a jednocześnie grupy wsparcia. Jej twórca profesor Reginalda Revansa był przekonany, że potencjał do zmiany tkwi w nas samych. W metodzie tej motorem do zmian jest życzliwa, i jednocześnie szczera i odważna grupa osób stwarzająca optymalne warunki do nauki. Action Learning to dokładnie zaplanowany proces, podczas którego wszyscy uczestnicy, po kolei, mają szansę przedstawić swój problem (cel, wyzwanie), a następnie, przy wsparciu grupy – głównie poprzez pytania, dzielenie się doświadczeniem i inspiracjami – poddać się refleksji i znaleźć rozwiązania. Zadaniem uczestników spotkań jest aktywne słuchanie, dociekanie do sedna problemu, skupianie się na problemach osoby, która w danym momencie mówi, a nie na ocenianiu jej. Grupa powinna maksymalnie liczyć 4-5 osób, każde spotkanie trwa około 4-5 godzin, podczas których każda z osób ma do 40 minut przestrzeni na pracę nad własnym celem przy wsparciu grupy. Spotkania odbywają się zwykle raz w miesiącu i trwają minimum przez 3 miesiące. Nad całością procesu czuwa coach/moderator. Główną korzyścią z takiej formy nauki jest większa samoświadomość dotycząca zarówno obecnej sytuacji, jak i zmian potrzebnych do wprowadzenia, co zwiększa prawdopodobieństwo podjęcia działań przyczyniających się do poprawy status quo. Dodatkowe korzyści to poprawa umiejętności komunikacyjnych i czerpanie z doświadczeń innych osób. Ta metoda jest wykorzystywana głównie do nauki wyznaczania sobie celów życiowych, zawodowych i radzenia sobie z różnymi problemami w sferze umiejętności społecznych.
Rodziny wspierające
Rodziny wspierające to nowa forma wsparcia rodzin, w których dorośli mają problemy z prawidłowym wypełnianiem funkcji wychowawczych, ekonomicznych, opiekuńczych. Jest to metoda edukacji oparta na relacji między rodzinami wymagającymi wsparcia a rodzinami lub osobami samotnymi, które chcą wspomóc takie rodziny (i które spełniają odpowiednie warunki). Wsparcie polega na aktywnej pomocy w przezwyciężaniu trudnych sytuacji w rodzinach tego wymagających. Formy pomocy mogą być bardzo różne, uzależnione od potrzeb. Dotyczyć one mogą:
- opieki i wychowywania dzieci, w szczególności poprzez m.in. pomoc w nauce, monitorowanie systematyczności uczęszczania na zajęcia szkolne i pozaszkolne, stwarzanie możliwości korzystania ze zorganizowanych form spędzania czasu wolnego, stwarzanie możliwości prawidłowego rozwoju i pobudzanie rozwoju zainteresowań dzieci,
- prowadzenia gospodarstwa domowego, w szczególności poprzez modelowanie pożądanych postaw, planowanie budżetu domowego, sposobu utrzymania czystości w mieszkaniu, higieny osobistej, przygotowania posiłku i racjonalnego żywienia, profilaktyki zdrowotnej,
- kształtowania i wypełniania podstawowych ról społecznych, prawidłowych postaw rodzicielskich w szczególności poprzez, wymianę doświadczeń w zakresie wychowywania i opieki nad dzieckiem, wsparcie.
Pomoc taką koordynują ośrodki pomocy społecznej, a rodziny wspierające mogą otrzymać zwrot kosztów związanych z uczestnictwem członków rodzin wspieranych we wspólnych aktywnościach np. wyjście do kina, na basen.
Każda z tych metod z powodzeniem mogą być zastosowane lub przynajmniej wykorzystane jako inspiracja do stworzenia nowych metod zwiększania umiejętności podstawowych.
autor: dr Agnieszka Skowrońska