„Co usłyszę – zapomnę. Co zobaczę – zapamiętam. Co zrobię – zrozumiem” – Konfucjusz
Bardzo trudno jednoznacznie określić powody dla których w dobie XXI w pojawia się problem osób o niskich umiejętnościach podstawowych. Deficyt w umiejętnościach podstawowych jakimi są chociażby: czytanie ze zrozumieniem, proste logiczne działania matematyczne czy umiejętności cyfrowe, nierozerwanie związane jest z deficytem kompetencji społecznych.
Istotą wszelkich działań jest motywacja, która stanowi swoisty wstęp do pracy nad technikami uczenia się. Motywacja to cel, dla którego chcemy poświęcić swój czas i zaangażować się w naukę. Uczenie się jest procesem i nie jest to proces odosobniony a stanowi część składową tzw. dużej całości. Poprzez uczenie nabywamy wiedzę, doskonalimy umiejętności i podnosimy kwalifikacje. Oczywiście gdzieś w tym wszystkim znajdują się również kompetencje.
Pracując z osobami dorosłymi podczas szkoleń i kursów często obserwuję bardzo duży wpływ umiejętności szybkiego uczenia na efektywne przyswajanie wiedzy i praktyczne jej wykorzystywanie. Jedną
z nowoczesnych metod przyspieszonego uczenia się jest stosowanie mnemotechnik. Trudne słowo, ale kryjące w sobie prostą definicję: czyli sposobów poprawy ludzkiej pamięci i zdolności odtwarzania zapamiętanych informacji.
Do rodzajów mnemotechnik należą m.in.:
- akronimy, czyli słowa utworzone z pierwszych liter wyrazów wchodzących w skład całej grupy np. FHU (Firma Handlowo Usługowa ), NBP
(Narodowy Bank Polski); - rymonimy, które są krótkimi rymowanymi wierszykami ułatwiającymi zapamiętanie informacji
(w szkole podstawowej moja nauczycielka języka polskiego uczyła nas części mowy i części zdania w formie wierszyków, do dziś pamiętam wszystkie np. „ Jaki? Który? – żółty, słodki. Czyj? – państwowy. To przymiotnik”).
Mnemotechniki mogą opierać się również na skojarzeniach lub informacji przekazywanej w postaci ilustrowanych historyjek, lub idąc o krok dalej w tworzeniu map myśli (mind-maps). Mapy myśli to szczególny rodzaj notowania w postaci rysunków i krótkich haseł. Metoda została opracowana przez dwóch brytyjskich naukowców: Tony’ego i Barry’ego Buzana. Wg jej autorów stosowanie mappingu angażuje do pracy obie półkule mózgowe co daje wymierne efekty w postaci lepszej koncentracji i skuteczniejszemu zapamiętywaniu.
W procesie uczenia się każda metoda zwiększające umiejętność zapamiętywania i odtwarzania informacji jest wartościowa, ale tak jak każde narzędzie musi być dedykowana do konkretnego odbiorcy.
Wykorzystanie technik szybkiego uczenia się w środowisku osób dorosłych o niskich umiejętnościach podstawowych może być bardzo ważnym czynnikiem również w pobudzeniu motywacji. Umiejętność szybkiego uczenia przynosi w stosunkowo krótkim czasie wymierne efekty, co uważam jest doskonałą alternatywą dla tradycyjnej formy prowadzenia zajęć. Osoby dorosłe borykające się z deficytem niskich umiejętności i kompetencji w wielu przypadkach bardzo dobrze odnajdują się w świecie portali społecznościowych, gdzie w zasadzie każda reklama oparta jest na technikach zapamiętywania. Przyzwyczajenie do przekazywania treści w formie obrazów, ilustracji czy skrótów towarzyszy im zatem codziennie i tradycyjny proces uczenia się jest dla nich w swym odbiorze monotonny, nudny i przez brak koncentracji trudny. Dlatego uważam, że włączenie doskonalenia umiejętności szybkiego uczenia się stanowi nieodzowny element edukacji i wsparcia dla osób z niskimi umiejętnościami podstawowymi. Pozwoli ona również szybciej i efektywniej czerpać informacje z otaczającego środowiska i wykorzystywać je w podnoszeniu komfortu życia
w społeczeństwie.
autor: Katarzyna Machałowska
27 MARCA 2019