Przedstawiamy Państwu wybrane materiały edukacyjne wypracowane w testowanych modelach wsparcia w ramach realizacji projektu „Szansa – nowe możliwości dla dorosłych”.  Poniżej zostały załączone materiały rekomendowane do wdrażania w projektach mających na celu podniesienie umiejętności podstawowych u osób dorosłych. Do każdego z wymienionych poniżej modeli została dodana również krótka charakterystyka.

Rozwój umiejętności cyfrowych - Praktyczny podręcznik wraz z ćwiczeniami

Model wsparcia pod nazwą „Świat nowych technologii – nowych możliwości” był testowany przez Stowarzyszenie Instytut Nowych Technologii, skierowany był do osób w wieku 50+.

Głównym celem modelu było podniesienie umiejętności cyfrowych i kompetencji społecznych u osób w wieku 50+, mieszkańców województwa łódzkiego, poprzez realizację cyklu szkoleń oraz zapewnienie im indywidualnego wsparcia.

Jednym z materiałów opracowanych w ramach testowania modelu jest kursoksiążka przygotowana dla uczestników. Zawiera ona wizualizacje oraz przystępne opisy obsługi urządzeń cyfrowych oraz przedstawia sposoby ich wykorzystania w odniesieniu do programu warsztatów.

Kursoksiążka do pobrania w formacie PDF, w podziale na dwie części:

Przedstawienie bloków tematycznych wsparcia edukacyjnego opracowanych w modelu.

Rozwijanie umiejętności cyfrowych z zastosowaniem kontekstu tematycznego

Model wsparcia pod nazwą „AKADEMIA DOBREGO ŻYCIA – model podnoszenia podstawowych umiejętności cyfrowych i kompetencji społecznych Seniorek i Seniorów 60+” był testowany przez Collegium Civitas.

Głównym celem projektu było podniesienie umiejętności cyfrowych uczestników modelu, tj. osób w wieku 60+. Aby podkreślić praktyczny wymiar rozwoju umiejętności cyfrowych zostały one włączone w temat przewodni modelu, którym było zdrowe odżywianie.

Model miał przeciwdziałać społecznemu wykluczeniu osób starszych, zwłaszcza w obszarze cyfrowym, przyczynić się do zwiększenia komfortu życia i samodzielnego radzenia sobie w życiu codziennym oraz odzyskania poczucia kontroli nad własnym życiem w obliczu postępującej cyfryzacji.

Kurs składał się z 9 bezpośrednich spotkań warsztatowych, z których:

  • 7 odbyło się w sali szkoleniowej; czas trwania: 6 x 45 minut.
  • Forma aktywności: pogadanka oraz warsztaty stacjonarne z wykorzystaniem komputera, ćwiczenia w parach, ćwiczenia indywidualne.
  • 1 miało charakter wyjazdowy; czas trwania 8 x 45 minut.
  • Forma aktywności: pogadanka i warsztaty kulinarne w restauracji prowadzone przez kucharzy.
  • 1 odbyło się w formule mieszanej (zajęcia terenowe oraz stacjonarne zajęcia w sali); czas trwania 8 x 45 minut.
  • Forma aktywności: ćwiczenia wykonywane w parach w trakcie wizyty w sklepie.

Przedstawienie bloków tematycznych wsparcia edukacyjnego opracowanych w modelu.

Prezentacje wraz ze scenariuszami w podziale na bloki zajęć:

BLOK I – Rozpoczęcie kursu

BLOK II – Etykiety – rozumienie informacji

BLOK III – Reklama i rozumienie informacji

BLOK IV – Zakupowe Safari – wyjście terenowe (wykorzystanie w praktyce wiedzy żywieniowej zdobytej na wcześniejszych zajęciach oraz wykorzystanie aplikacji w smartfonach do realizacji zadań w sklepie).

BLOK V – Podstawy zbilansowanej diety seniora. Jak zastosować je w praktyce?

BLOK VI – Tradycyjna kuchnia w nowej odsłonie – małe zmiany, które pomogą odmienić tradycyjne potrawy

BLOK VII – Kuchnia polska w nowej inspirującej odsłonie – utrwalanie umiejętności cyfrowych w zakresie umieszczania postów, zdjęć w mediach społecznościowych, wysyłanie smsów, mmsów itp.

BLOK VIII – Szklanka szklance nierówna – domowe miary produktów żywnościowych

BLOK IX – Zakończenie kursu

„eduNOVA - model edukacji społecznościowej” - rozwój umiejętności podstawowych z zastosowaniem edukacji społecznościowej

Model wsparcia pod nazwą „eduNOVA – model edukacji społecznościowej” testowany był przez Fundację NOVA i skierowany do osób z obszarów defaworyzowanych (wiejskich i/lub małych miast i/lub miejskich postindustrialnych, w tym z trudnym dostępem do edukacji), w tym na obszarach ujętych w ustawie z dnia 9 października 2015 r. o rewitalizacji oraz w rządowych programach o charakterze terytorialnym (Program dla Śląska, Program dla Bieszczad).

Głównym celem modelu było podniesienie umiejętności cyfrowych, rozumienia i przetwarzania informacji, matematycznych oraz kompetencji społecznych u co najmniej 40 osób – mieszkańców dzielnicy Stary Chełm w Gdańsku, będącej obszarem defaworyzowanym i rewitalizowanym, charakteryzującym się wysokim stopniem dezintegracji społecznej. Wsparcie przeprowadzono metodą edukacji społecznościowej, która polega na prowadzeniu działań edukacyjnych i aktywizujących na obszarze zamieszkania danej społeczności, wśród jej członków, w oparciu o ich zasoby i w osadzeniu w lokalnej specyfice. Celem edukacji społecznościowej jest zwiększenie poczucia wartości i sprawstwa członków społeczności, a także wyposażenie ich w umiejętności pozwalające na efektywną współpracę i samoorganizację. Edukacja społecznościowa tworzy podstawy i zasoby oraz daje uczestnikom impuls do społecznych, lokalnych zmian. Takie podejście zastosowano w opisywanym modelu. Zwieńczeniem wsparcia edukacyjnego była realizacja własnych projektów. Umiejętności podstawowe były zaszyte w programach szkoleniowych.

Model stanowił dobrze przygotowaną ofertę, która pozwoliła uczestnikom na podniesienie pełnego spektrum umiejętności podstawowych w sposób praktyczny i atrakcyjny, osadzony w ich potrzebach oraz możliwościach edukacyjnych. Umiejętności związane z pozyskiwaniem i przetwarzaniem informacji podnoszone były m.in. przez naukę identyfikowania przekazów manipulatywnych i fake news, oceny wiarygodności informacji, poszukiwania informacji potrzebnych do realizacji swoich celów, organizacji działań lokalnych etc. Rozumowanie matematyczne rozwijane było przez zajęcia poświęcone pożyczkom i kredytom, a także planowania budżetu domowego, remontu czy projektu społecznościowego. Umiejętności cyfrowe rozwijane były przez naukę korzystania z narzędzi informacyjno-komunikacyjnych dla praktycznych celów osobistych i społecznych (utrzymywanie kontaktów społecznych, korzystanie z publicznych usług on-line, e-bankowości, zakupów itp.). Ważnym elementem modelu, który podsumował i spinał całą pracę grupy, było połączenie wszystkich umiejętności i kompetencji społecznych poprzez realizację projektów społecznościowych. Powstały one w oparciu o pomysły uczestników i ukierunkowywanie procesu edukacyjnego w tym kierunku, by zdobyli oni umiejętności, aby taki projekt przygotować. Praca ta wymagała użycia różnych zdobytych podczas testowania modelu umiejętności w konkretnym, praktycznym, angażującym i konstruktywnym celu.

Opis wsparcia edukacyjnego wraz z blokami tematycznymi zajęć.

Prezentacje wraz ze scenariuszami i materiałami dydaktycznymi w podziale na bloki zajęć:

BLOK I – Korespondencja prywatna i służbowa

Temat: Prowadzenie korespondencji mailowej służbowej i prywatnej.

BLOK II – Pozyskiwanie i wykorzystywanie informacji

Temat: Manipulacja i perswazja w telewizji i w sieci.

BLOK III – Oswoić Internet i multimedia

Temat: Portale użytkowe e-PUAP, IKP.

BLOK IV – Twoje Finanse – jak zarabiać i oszczędzać

Temat: Planowanie i prowadzenie budżetu domowego.

BLOK V – Współpraca się opłaca

Temat: Formalności związane z pisaniem Wniosku.

Model wsparcia pn. „Skuteczni społecznie i cyfrowo – harcerski tutoring” - rozwój umiejętności podstawowych z wykorzystaniem metody tutoringu i Harcerskiej Metody Wychowawczej

W testowanym modelu sprawdzana była możliwość adaptacji metody, jaką jest tutoring, do pracy z osobami dorosłymi, powyżej 25 roku życia. Tutoring, jako metoda, nie ma ustandaryzowanego zakresu narzędzi wykorzystywanych w pracy z uczestnikiem. Piśmiennictwo związane z metodą wskazuje na konieczność wystąpienia dwóch elementów: indywidualnego spotkania w duchu postawy dialogicznej, jak również gotowości do rozmowy – zarówno ze strony uczestnika jak i tutora. Te dwa elementy zostały podkreślone w czasie realizacji modelu wsparcia, w zakresie umiejętności cyfrowych, przez co zarówno wsparcie edukacyjne jak i pozaedukacyjne świadczone było podczas rozmowy, opartej o zasady dialogu motywującego.

W obszarze kompetencji społecznych, wsparcie świadczone było w formie grupowej (każdy tutor pracował z grupą pięciu-sześciu osób). Grupy uczestników skupione były wokół osoby tutora i miały za zadanie zrealizowanie projektu społecznego, przeznaczonego dla własnej społeczności lokalnej. Zrealizowanych zostało 15 projektów o tematyce związanej z rozwijaniem umiejętności cyfrowych oraz kompetencji społecznych. Projekty te polegały na wykonywaniu różnych działań ważnych dla społeczności lokalnej np. w ramach projektu Mój cyfrowy świat przekazano uczniom zasady bezpiecznego korzystania z komputera i internetu. Odbiorcami projektu, oprócz dzieci, byli także ich rodzice. Inny przykład stanowi projekt Oaza Kreatywności, którego celem projektu było stworzenie miejsca odpoczynku w dla społeczności lokalnej, które również mogłoby służyć we wspólnej integracji i zabawie.

Tematyka wsparcia edukacyjnego

Zgodnie z założeniami uczenia się osób dorosłych zastosowano metody, które pozwalały na nabywanie umiejętności podstawowych oraz kompetencji społecznych w sposób praktyczny. Przygotowano scenariusze gier symulacyjnych, po jednym na każdy obszar edukacyjny. Za przykład takiej gry może posłużyć „Rajd z dziadkiem”, która polegała na przygotowaniu krótkiej, jednodniowej wycieczki (rajdu), w której wzięli dziadkowie i babcie wraz ze swoimi wnukami. W trakcie 5-kilometrowej wycieczki odbywały się konkursy i zadania, w ramach których opiekunowie z wnukami wykonywali różne zadania rozwijające umiejętności cyfrowe oraz kompetencje społeczne, np. wybieranie i stosowanie kanałów komunikacji internetowej (zarówno w trakcie przygotowywania wydarzenia jak i jego trakcie), tworzenie grup dla uczestników rajdu na komunikatorach, negocjowanie cen i wyglądu znaczków okolicznościowych, dokonywanie zakupów na platformach sprzedażowych, opracowanie tras rajdu przy użyciu google maps i in.

Zajęcia prowadził tutor, a na jego życzenie w zajęciach mógł wziąć udział trener.

Wytyczne dla tutora

Wsparcie zrealizowano z uwzględnieniem następujących obszarów tematycznych:

Link do Zestawów efektów uczenia opracowanych w ramach projektu „Szansa – nowe możliwości dla dorosłych”, niektóre z zestawów zostały zastosowane w opisywanym modelu.

  • Korespondencja prywatna:

·        nawiązanie komunikacji,

·        wymienianie się informacjami,

·        wspólne ustalanie planu działania (jako element kształcenia kompetencji społecznych).

Scenariusz zajęć – Korespondencja prywatna

Czas trwania: 4,5 godziny

Rozwijane umiejętności podstawowe i kompetencje społeczne: Umiejętności cyfrowe i kompetencje społeczne

Zastosowane metody oraz sposoby pracy z uczestnikami: Warsztaty praktyczne

Numer/nazwa zestawu Grantobiorcy, który odnosi się do tematyki zajęć: Zestaw nr 1 Prowadzenie korespondencji mailowej służbowej i prywatnej

  • Korespondencja oficjalna:

·        nawiązanie komunikacji elektronicznej z przełożonym,

·        nawiązanie komunikacji elektronicznej z współpracownikami

Scenariusz zajęć – Korespondencja oficjalna

Czas trwania: 4,5 godziny

Rozwijane umiejętności podstawowe i kompetencje społeczne: Umiejętności cyfrowe i kompetencje społeczne

Zastosowane metody oraz sposoby pracy z uczestnikami: Warsztaty praktyczne

Numer/nazwa zestawu Grantobiorcy, który odnosi się do tematyki zajęć: Zestaw nr 1 Prowadzenie korespondencji mailowej służbowej i prywatnej

  • Spotkanie on-line :

·        dołączenie się do wirtualnego spotkania,

·        włączenie kamery/mikrofonu

·        udostępnienie, prezentacji/pulpitu swojego komputera,

·        wymiana informacji/materiałów między uczestnikami.

Scenariusz zajęć – Spotkanie on-line

Czas trwania: 4,5 godziny

Rozwijane umiejętności podstawowe i kompetencje społeczne: Umiejętności cyfrowe i kompetencje społeczne

Zastosowane metody oraz sposoby pracy z uczestnikami: Warsztaty praktyczne

Numer/nazwa zestawu Grantobiorcy, który odnosi się do tematyki zajęć: Zestaw nr 1 Prowadzenie korespondencji mailowej służbowej i prywatnej

  • Pisma i formularze urzędowe:

·        wypełnianie formularza/formularzy urzędowych,

·        tworzenie pisma/pism urzędowych,

·        wyszukanie źródeł, z których można korzystać przy wypełnianiu formularzy oraz tworzeniu pism urzędowych.

Scenariusz zajęć – Formularze i pisma urzędowe

Czas trwania: 4,5 godziny

Rozwijane umiejętności podstawowe i kompetencje społeczne: Umiejętności cyfrowe i kompetencje społeczne

Zastosowane metody oraz sposoby pracy z uczestnikami: Warsztaty praktyczne

Numer/nazwa zestawu Grantobiorcy, który odnosi się do tematyki zajęć: Zestaw nr 2 Tworzenie pism urzędowych oraz wypełnianie formularzy urzędowych

  • Kredyty i pożyczki:

·        Wyszukiwanie aktualnych informacji w KNF

·        Zapoznanie się z różnicami między kredytami/pożyczkami

·        Utrwalenie wiedzy związanej z budżetem domowym

·        wyszukanie informacji na temat zapisów z umów kredytowych

Scenariusz zajęć – Kredyty i pożyczki

Czas trwania: 4,5 godziny

Rozwijane umiejętności podstawowe i kompetencje społeczne: Umiejętności cyfrowe[1] i kompetencje społeczne

Zastosowane metody oraz sposoby pracy z uczestnikami: Warsztaty praktyczne

Numer/nazwa zestawu Grantobiorcy, który odnosi się do tematyki zajęć: Zestaw nr 9 Planowanie i prowadzenie domowego budżetu

  • Budżet domowy:

·        ustalanie priorytetów wydatków

·        zarządzanie budżetem

·        korzystanie z arkusza kalkulacyjnego

Scenariusz zajęć – Budżet domowy

Czas trwania: 4,5 godziny

Rozwijane umiejętności podstawowe i kompetencje społeczne: Umiejętności cyfrowe[2]

Zastosowane metody oraz sposoby pracy z uczestnikami: Warsztaty praktyczne

Numer/nazwa zestawu Grantobiorcy, który odnosi się do tematyki zajęć: Zestaw nr 9 Planowanie i prowadzenie domowego budżetu

  • Wyszukiwarka internetowa:

·        nauka optymalnego korzystania z wyszukiwarek internetowych na podstawie podanych kryteriów

·        ocena komunikatów pochodzących z wyników wyszukiwania

Scenariusz zajęć – Wyszukiwarka internetowa

Czas trwania: 4,5 godziny

Rozwijane umiejętności podstawowe i kompetencje społeczne: Umiejętności cyfrowe

Zastosowane metody oraz sposoby pracy z uczestnikami: Warsztaty praktyczne

Numer/nazwa zestawu Grantobiorcy, który odnosi się do tematyki zajęć: Zestaw nr 6 Korzystanie ze stron internetowych i serwisów społecznościowych

  • Media społecznościowe:

·        nawiązywanie bezpośredniej komunikacji

·        dokonywanie analizy treści i formy komunikacji

Scenariusz zajęć – Media społecznościowe

Czas trwania: 4,5 godziny

Rozwijane umiejętności podstawowe i kompetencje społeczne: Umiejętności cyfrowe i kompetencje społeczne

Zastosowane metody oraz sposoby pracy z uczestnikami: Warsztaty praktyczne

Numer/nazwa zestawu Grantobiorcy, który odnosi się do tematyki zajęć: Zestaw nr 6 Korzystanie ze stron internetowych i serwisów społecznościowych

  • Komunikatory przy portalach społecznościowych:

·        nawiązywanie komunikacji bezpośredniej

·        wysyłanie komunikatów za pomocą ustalonego wcześniej medium

·        efektywne używanie określonego komunikatora.

Scenariusz zajęć – Komunikatory przy portalach społecznościowych

Czas trwania: 4 godziny

Rozwijane umiejętności podstawowe i kompetencje społeczne: Umiejętności cyfrowe i kompetencje społeczne

Zastosowane metody oraz sposoby pracy z uczestnikami: Warsztaty praktyczne

Numer/nazwa zestawu Grantobiorcy, który odnosi się do tematyki zajęć: Zestaw nr 1 Prowadzenie korespondencji mailowej służbowej i prywatnej

[1] i [2] Zestaw efektów uczenia się nr 9 – „Planowanie i prowadzenie domowego budżetu” opracowany był z myślą o rozwijaniu przede wszystkim umiejętności rozumowania matematycznego. Ten grantobiorca zdecydował się włączyć ten zestaw do testowanego przez siebie modelu wykorzystując go do rozwijania umiejętności cyfrowych. Było to możliwe poprzez realizację programu opierającego się na poszczególnych efektach uczenia się, z wykorzystaniem narzędzi cyfrowych, w tym również internetowych.